Σε όλους τους τομείς της κοινωνίας έχουν αναπτυχθεί συντεχνίες, που αντιδρούν σε κάθε εξέλιξη.
Και ενώ σχεδόν όλοι θέλουμε να αλλάξουν τα κακώς κείμενα και να ακολουθήσουμε τις εξελίξεις, αντιδρούμε, όταν οι αλλαγές θίγουν τα δικά μας «κεκτημένα». Σχεδόν σε όλους επικρατεί η εξής λογική: να αλλάξουν όλα τα άλλα, εκτός από τα δικά μας.
Η λογική των συντεχνιών και η αντίδραση σε κάθε αλλαγή θυμίζει Μεσαίωνα. Και ενώ κάποιοι λειτουργούν με τη λογική του Μεσαίωνα, αυτοχαρακτηρίζονται ως προοδευτικοί! Εδώ η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά.
Επίσης, ενώ οι Έλληνες ως άτομα προσαρμόζονται μάλλον εύκολα στις αλλαγές, εν τούτοις ως ομάδες- συντεχνίες αντιδρούν σε κάθε αλλαγή.
Ζήσαμε τις αντιδράσεις των κομματικών συνδικαλιστών στην εξυγίανση του ασφαλιστικού/συνταξιοδοτικού συστήματος. Και τα αποτελέσματα αυτών των αντιδράσεων τα ζουν όλοι οι ασφαλισμένοι και οι συνταξιούχοι σήμερα. Ζουν την κατάρρευση των συντάξεων, που δεν θα υπήρχε, αν δεν υπήρχε η αντίδραση των κομματικών συνδικαλιστών, γιατί δεν θα χρεωκοπούσαμε. Άραγε, κάποιοι από τους πρωτεργάτες της αντίδρασης, έκαναν χαρακίρι σε δημόσια πλατεία; Τουλάχιστον, ζήτησαν ειλικρινά και ταπεινά συγνώμη για τα λάθη τους ή συνεχίζουν να κλαψουρίζουν και παραμένουν αμετανόητοι;
Ζήσαμε και ζούμε τις αντιδράσεις των αιώνιων φοιτητών και των επαγγελματιών μπαχαλάκηδων στην επαναφορά του πραγματικού πανεπιστημιακού ασύλου. Και μην ξεχνάμε ότι συνοδοιπόροι αυτής της αντίδρασης ήταν και είναι τα κόμματα της ψευτο-αριστεράς που δεκαετίες λυμαίνονταν τα πανεπιστήμια. Και αυτά τα κόμματα αυτοχαρακτηρίζονται ως προοδευτικά! Δηλαδή, οι καταληψίες και οι υπερασπιστές τους «παλεύουν» για την πρόοδο!!!
Αντίδραση λοιπόν παντού.
Αντιδρούν οι εκπαιδευτικοί στην αξιολόγηση, γιατί δεν θέλουν έλεγχο, αφού βολεύονται με την αρχή της ήσσονος προσπάθειας.
Αντιδρούν οι δικηγόροι στο νέο θεσμό της διαμεσολάβησης, γιατί μειώνεται η δικηγορική ύλη, δηλαδή η δουλειά τους.
Αντιδρούν οι φαρμακοποιοί, γιατί δεν θέλουν να πωλούνται φάρμακα στα Super Market, γιατί έχουν εξασφαλισμένο κέρδος 28%.
Αντιδρούν οι ταξιτζήδες στην απελευθέρωση του επαγγέλματός τους, γι’ αυτό με την κυβέρνηση Σύριζα επέτυχαν και έδιωξαν την Uber από την Ελλάδα.
Αντιδρούν τα καφενεία, εστιατόρια κτλ. στην απαγόρευση του καπνίσματος, γιατί χάνουν τους καπνίζοντες πελάτες.
Αντιδρούν οι καταληψίες δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων, γιατί η κυβέρνηση θέλει να επιβάλλει τον νόμο.
Αντιδρούν οι Καλαματιανοί στο κλείσιμο του στρατοπέδου της Καλαμάτας, γιατί νοιάζονται μόνο για το μικροσυμφέρον τους και όχι για το συμφέρον της πατρίδας.
Αντιδρούν οι δημοτικοί σύμβουλοι του δήμου Καλαμάτας και κινήσεις πολιτών στην τεχνολογία 5G, γιατί λένε πως βλάπτει αυτή η τεχνολογία.
Αντιδρούν με βία κάτοικοι νησιών για να μην γίνουν κλειστά κέντρα φύλαξης, που θα βελτιώσει τη σημερινή κατάσταση.
Αντιδρούν κάποιοι παλληκαράδες στα μέτρα περιορισμού που προτείνει η επιστημονική επιτροπή και εξαγγέλλει η κυβέρνηση κατά του κορονοϊού, γιατί είναι ανεγκέφαλοι και ανεύθυνοι, γιατί αγνοούν ότι ελευθερία σημαίνει ευθύνη.
Βέβαια, οι διάφορες επαγγελματικές ομάδες που αντιδρούν υπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα και είναι δύσκολο να πάνε κόντρα στο συμφέρον τους. Όμως, οι κάθε λογής αντιδρασίες δεν μπορούν να βιάζουν την κοινωνία και να μπλοκάρουν τις αλλαγές. Και, για λόγους αυτογνωσίας, είναι χρήσιμο να γνωρίζουν ότι υπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα και όχι το συμφέρον της κοινωνίας.
Επίσης, άτομα και ομάδες, είναι χρήσιμο να γνωρίζουν ότι σε ένα κόσμο ταχύτατων τεχνολογικών και κοινωνικών αλλαγών δεν υπάρχουν «κεκτημένα», διότι ακριβώς οι αλλαγές είναι ταχύτατες και σαρώνουν τα κεκτημένα. Για παράδειγμα, η απελευθέρωση όλων των επαγγελμάτων κάνει καλό σε όλους, εκτός από αυτούς που ασχολούνται στο συγκεκριμένο επάγγελμα. Άρα, η απελευθέρωση όλων των επαγγελμάτων είναι προς το συμφέρον της κοινωνίας.
Γενικά, η αντίδραση στις αλλαγές σημαίνει, συνήθως, αντίδραση στην πρόοδο. Και έχει κόστος. Κάποιες φορές τεράστιο. Και το κόστος το πληρώνουμε όλοι μας. Και αυτοί που αντιδρούν.
Νόμος της φύσης και της κοινωνίας είναι η αλλαγή και η προσαρμογή. Όποιος αντιδρά ή δεν μπορεί να προσαρμοστεί στις εξελίξεις παραμένει στο περιθώριο. Αυτό διδάσκει η ιστορία και η εμπειρία. Και, βέβαια, η προσαρμογή είναι ένδειξη εξυπνάδας.
Παύλος Μάραντος
marantosp@gmail.com